Stichting Wocozon en Bouwgroep Dijkstra Draisma ontwikkelden het concept Buurblok. De eerste tien woningen in Leeuwarden zijn opgeleverd.
Samen opwekken, samen opslaan, samen gebruiken. Vanuit die gedachte ontwikkelden stichting Wocozon en Bouwgroep Dijkstra Draisma het concept Buurblok. Afgelopen jaar ging de eerste schop de grond in en inmiddels zijn de eerste tien woningen in Leeuwarden opgeleverd. “Het begin is er, we hebben hiermee bewezen dat het kan en dat het werkt”, zegt Wocozon-directeur Roland van der Klauw.
“Niet elke woning heeft een warmtepomp nodig”, zegt Roland van der Klauw, directeur van Wocozon. “En stroom kan ook prima met een aantal woningen samen worden opgewekt en gedeeld.” In bestaande bouw is deze gedachte vrijwel niet door te voeren, vandaar dat de twee partijen zich richten op nieuwbouw bij het verder uitdenken van het Buurblok-concept. “De energiewetgeving geeft de ruimte om via nieuwbouw bredere mogelijkheden toe te passen voor energie opwekken, delen en opslaan. Wocozon is goed in het organiseren en financieren van duurzame energieopwekking voor woningcorporaties, maar we zijn geen bouwer. Gelukkig hadden we al goede ervaringen met Bouwgroep Dijkstra Draisma; zij behoren tot de top wat betreft innovatief seriematig bouwen. Ze hebben standaardisatie tot een ware kunst verheven. Dat resulteert in steeds betere woningen.”
De praktijk
Het idee, een uitvoerder. Zo gezegd, zo gedaan en zo was Buurblok geboren. Afgelopen november werd gestart met de eerste tien woningen in Leeuwarden, waarvoor meer dan 150 aanmeldingen waren van geïnteresseerden die wel een woning wilden huren. Meer vraag dan aanbod dus. In mei zijn de sleutels overhandigd aan de eerste enthousiaste huurders. “Het grootste euvel was het wachten op de elektriciteitsaansluiting van de netbeheerder, anders waren we iets sneller klaar geweest”, blikt Van der Klauw tevreden terug op de bouwfase.
Energie besparen
Hoe ziet het bedachte concept er dan in de praktijk uit? “De daken van de woningen worden voor ongeveer een kwart gebruikt om warmte en stroom, via pvt, op te wekken. Die warmte gaat naar de zogenaamde elfde aansluiting, een klein onopvallend gebouwtje dat tussen de schuurtjes in staat. Daar staat een warmtepomp met nog een pomp als back-up en een batterij om de overtollige stroom op te slaan. De rest van het dak bevat zonnepanelen waarmee bewoners zelf hun stroom kunnen opwekken. Delen mag volgens de huidige wetgeving helaas nog niet, maar leveren aan het collectief is wel toegestaan. Daarom hebben we twee 100 procent elektrische auto’s aan het concept toegevoegd. Per tien woningen zijn er dan twee auto’s die met het overschot van hun eigen stroom opgeladen kunnen worden. Iedere bewoner heeft software in zijn huis waarmee hij die mogelijkheid kan inschakelen. Ze huren dus een woning en krijgen er een mooie auto bij die ze alleen per gereden kilometer (10 eurocent) betalen. Acht van de tien bewoners hebben de auto’s de eerste weken al gebruikt. Ook onze mobiliteitsoplossing met EV-deeltijdauto’s slaat dus aan.”
“De zonnepanelen werken, de warmtepomp doet het. Huurders zijn begonnen met een negatieve stand op de energiemeter en zijn al superenthousiast”
Corporaties zijn blij
Woningcorporaties zijn tot dusver blij, zegt Van der Klauw. “Hoewel we het concept hebben ontwikkeld vanuit de energietransitie, zijn corporaties ook blij met andere zaken. Neem de financiering. Omdat corporaties niet veel ruimte hebben om te investeren is onze opzet met operational lease prima geschikt voor hen. Zeker voor de lage middenhuur, waarvoor zij geen financiële middelen hebben, blijkt dit een perfecte oplossing te zijn om aan de maatschappelijke behoefte te kunnen voldoen. Bovendien zijn Buurblok-woningen off balance; ze tellen niet mee bij de WOZ-waarde of de verhuurdersheffing. Dat levert ook weer financiële voordelen op. Ook vinden corporaties het handig dat ze er geen omkijken naar hebben. De woningen worden voor hen gebouwd, dus ze hoeven zich niet zoals bij andere nieuwbouw maandenlang in de bouwbegeleiding te storten. Ze hoeven alleen te controleren of de woningen goed verhuurbaar zijn en that’s it.”
Reparaties zijn voor kosten van Buurblok. “Dat is uiteraard ook een voordeel. En het feit dat alle installaties in het huisje, de elfde aansluiting, buiten de woningen zitten, zorgt ervoor dat monitoring of eventuele reparaties of onderhoud aan de warmtepomp niet meer in de woning hoeven plaats te vinden. Ook de omvormers zitten op het dak, buiten dus. Je hoeft de woning dan niet meer in. Dat scheelt weer veel geregel en is fijn voor de huurders.”
Voordelen
Bewoners van de nieuwe huizen hebben dus hun eigen stroomnetwerk en een eigen warmtenet. “Ze hoeven niet meer te worden aangesloten op een groter netwerk dat eigendom is van een groot energiebedrijf.” Buurblok heeft ook een handige oplossing gevonden voor een ander juridisch euvel, namelijk dat woningcorporaties geen eigen warmtenet mogen exploiteren. Stroom mogen ze niet verdelen over de verschillende woningen en een leaseauto mogen ze ook niet leveren. “We werken daarom met die operational-leaseconstructie. Corporaties huren de woningen, inclusief de stroomopwekking, van ons, warmte gaat op basis van werkelijke kosten naar de bewoners. Dat idee sloeg direct aan. Bij het aankondigen van het concept waren er al meteen andere woningcorporaties geïnteresseerd.” Ook de huurder profiteert. “Hij merkt er in principe niets van maar draagt wel bij aan de energietransitie en is deel van de toekomst, want die ligt in het samen opwekken en delen van energie. Zijn energierekening is nu ingeschat op minus 300 euro per jaar.”
Verder uitrollen
In Friesland zijn ze inmiddels om, zo zegt Van der Klauw. “De zonnepanelen werken, de warmtepomp doet het. Huurders zijn begonnen met een negatieve stand op de energiemeter en zijn al superenthousiast. Een mooi begin dus. WoonFriesland heeft ook al aangegeven dat ze 10 procent van de nieuwbouw via Buurblok willen laten bouwen. Daarna kijken we hoe we het concept in de rest van het land kunnen uitrollen. We hebben nu bewezen dat het kan en dat het werkt, dus we zijn klaar voor de volgende fase.”
Wilt u meer weten over de mogelijkheden die Buurblok u kan bieden? Kijk op:
www.buurblok.nl
www.woonfriesland.nl
www.bgdd.nl